Sustanza |
Deskrizzjoni |
---|---|
Formaldeid |
Filwaqt li spiss tintuża għall-ibbalzmar u l-preservazzjoni tal-fdalijiet umani, din is-sustanzi kimika tintuża wkoll għal firxa ta’ applikazzjonijiet, inkluż l-użu bħala diżinfettant u għall-produzzjoni ta’ sustanzi kimiċi oħrajn. |
L-idrokarburi aromatiċi poliċikliċi (PAHs), bħall-benżo[a]piren |
Dawn is-sustanzi kimiċi huma prodotti mill-kombustjoni inkompluta u jinsabu fl-egżost tal-karozzi u d-duħħan tat-tabakk. |
Arseniku |
Dan l-element huwa ferm velenuż għall-bniedem u organiżmi oħrajn, raġuni li għalih jintuża b’mod effettiv fl-erbiċidi u l-insettiċidi. |
Nikil (komposti) |
Dan l-element metalliku jintuża fl-azzar inossidabbli, il-kalamiti, il-muniti u xi ligi. L-Aġenzija Internazzjonali għar-Riċerka dwar il-Kanċer (IARC) tqis li d-dħaħen tas-sulfur tal-nikil (jiġifieri komposti tan-nikil) huma karċinoġeni magħrufa għall-bniedem, u l-karbonil tan-nikil tal-gass huwa tossiku ħafna għall-bniedem. |
Polonju-210 |
Element radjuattiv li jirriżulta mit-tnaqqis tar-radon, li l-Aġenzija Internazzjonali għar-Riċerka dwar il-Kanċer (IARC) tikklassifikah bħala karċinoġenu għall-bniedem. |
Berillju |
Element metalliku ħafif li jintuża fl-ajruspazju, l-inġenji tal-ajru u l-industriji nukleari. Ħafna proċessi ta’ skart industrijali, inkluża l-inċinerazzjoni tal-iskart muniċipali, jeħilsu l-berillju, għad li s-sors ewlieni tal-emissjonijiet huwa l-kombustjoni tal-faħam u ż-żejt tal-fjuwil. |
Kromu VI |
Għandu firxa ta’ użi, inklużi l-produzzjoni tal-azzar inossidabbli, il-preservazzjoni tal-injam, il-konzar tal-ġilda, il-pigmenti fil-kuluranti, għal żebgħa, inka, u plastik, u għal bħala passati kontra l-korrużjoni u għall-konverżjoni. |
Kadmju |
Dan l-element kimiku jintuża fil-manifattura ta’ batteriji u pigmenti taż-żebgħa. |
Amini aromatiċi, inklużi 2-naftilamina u 4-aminobifenil |
Użati għall-manifattura ta’ kuluranti azo. |
1,3-Butadjen |
Użat għall-produzzjoni tal-lasktu sintetiku. |
Benżen |
Komponent importanti tal-petrol li jintuża wkoll biex isiru xi tipi ta’ lasktu, lubrikanti, kuluranti, deterġenti, mediċini, splussivi, u pestiċidi. |
Klorur tal-vinil |
Sustanza kimika industrijali użata primarjament għall-produzzjoni tal-klorur tal-polivinil tal-polimeru (PVC). Qabel kien jintuża bħala anestetiku tat-teħid man-nifs. |
Ossidu tal-etilen |
Sustanza kimika industrijali importanti li, għad li perikoluża wisq għall-użu dirett fid-djar, tintuża fl-industrija biex isiru ħafna prodotti għall-konsumatur, bħal deterġenti, thickeners, solventi u plastiks. Bħala gass li jaqbad malajr ħafna u velenuż li ma jħalli ebda residwu fuq l-oġġetti li jmiss magħhom, l-ossidu tal-etilen pur huwa diżinfettant li jintuża ħafna fl-isptarijiet u l-industrija tat-tagħmir mediku minflok il-fwar fl-isterilizzazzjoni ta’ għodod u tagħmir sensittivi għas-sħana, bħas-siringi tal-plastik mhux riutilizzabbli. |
- X’tipi ta’ prodotti tat-tabakk jintużaw fl-Ewropa?
- L-użu tat-tabakk jikkaġuna l-kanċer? X’perċentwal ta’ każijiet ta' kanċer huma kkaġunati mit-tipjip?
- Il-forom kollha tat-tabakk jikkaġunaw il-kanċer?
- X’inhuma s-sustanzi li jikkaġunaw il-kanċer fit-tabakk?
- In-nikotina tikkaġuna l-kanċer?
- Hemm fatturi oħrajn li jistgħu jimmodifikaw ir-riskji tal-kanċer marbutin mat-tipjip? X’jiġri jekk nixrob l-alkoħol u npejjep it-tabakk?
- It-tipjip tal-pipa tal-ilma huwa sikur?
- Nista’ nnaqqas ir-riskju li niżviluppa l-kanċer jew li mmut bil-kanċer jekk nieqaf mit-tipjip?
- X’nista' nagħmel biex ma nibqax inpejjep?
- X’nista’ nagħmel biex nieqaf nuża tabakk li ma jdaħħanx?
- Nista’ nnaqqas ir-riskju tal-kanċer jekk innaqqas in-numru ta’ sigaretti li npejjep?
- X’inhuma s-sigaretti elettroniċi (sigaretti-e)?
- Is-sigaretti-e jagħmlu inqas ħsara mis-sigaretti konvenzjonali?
- X’jista’ jiġri jekk nipprova nieqaf inpejjep?
- Meta jiena npjjep ninfluwenza lil ħaddieħor biex jibda jpejjep?
- It-tipjip huwa iktar komuni f’ċerti subgruppi tal-popolazzjoni?