Europejski kodeks walki z rakiem - Które substancje chemiczne występujące w środowisku mogą zwiększyć ryzyko zachorowania na raka i rozwojowi jakiego rodzaju nowotworów mogą one sprzyjać?

Wśród najważniejszych substancji chemicznych występujących w środowisku państw Unii Europejskiej należy wymienić substancje zanieczyszczające powietrze w budynkach i na zewnątrz budynków, w tym wszelkie formy azbestu, benzenu, spaliny wytwarzane przez silniki Diesla oraz wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA); substancje zanieczyszczające wodę i żywność, takie jak arsen i nieorganiczne związki arsenu; oraz trwałe zanieczyszczenia organiczne (TZO), takie jak dioksyny. Zanieczyszczenie powietrza zostało niedawno zdefiniowane przez Międzynarodową Agencję Badań nad Rakiem jako mieszanina szeregu potencjalnie rakotwórczych substancji zanieczyszczających.

Istnieje szereg różnych rodzajów nowotworów, w odniesieniu do których zgromadzono dostateczną ilość dowodów potwierdzających, że są one wywoływane narażeniem na oddziaływanie substancji chemicznych występujących w środowisku. Wśród najistotniejszych nowotworów tego rodzaju należy wymienić nowotwory płuc, pęcherza moczowego i skóry, a także międzybłoniaka (rak komórek mezotelialnych tworzących opłucną, otrzewną oraz osierdzie), białaczkę oraz chłoniaki (rys. 1).

Rysunek 1: Główne obszary umiejscowienia nowotworów wywoływanych oddziaływaniem substancji chemicznych występujących w środowisku.

Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem ustawicznie ocenia potencjał poszczególnych substancji chemicznych i innych substancji pod względem wywoływania raka u ludzi. Przeprowadzenie tego rodzaju ocen przez Międzynarodową Agencję Badań nad Rakiem lub przez inne organy międzynarodowe lub krajowe stanowi zazwyczaj pierwszy krok w przeciwdziałaniu zachorowaniom na raka i zapewnia decydentom możliwość wdrożenia środków ograniczających lub eliminujących narażenie ludzi na oddziaływanie substancji, co do których istnieje pewność lub niekiedy zaledwie podejrzenie, że mogą wywoływać raka.

Wśród innych istotnych źródeł narażenia środowiskowego należy wymienić wtórny dym tytoniowy (lub mimowolne, „bierne” palenie tytoniu, radon oraz emitowane przez słońce promieniowanie ultrafioletowe (UV).