Każdy może zachorować na raka, ale niektóre osoby są w większym stopniu zagrożone ze względu na swój styl życia lub czynniki środowiskowe (osoby palące tytoń, pijące alkohol, osoby z nadwagą lub otyłe, odżywiające się niezdrowo, prowadzące siedzący tryb życia lub narażone na niektóre zakażenia, promieniowanie lub rakotwórcze chemikalia). Niektórzy ludzie rodzą się z dziedzicznym zwiększonym ryzykiem zachorowania na raka.
Europejski kodeks walki z rakiem tłumaczy, co można zrobić dla siebie i swoich rodzin, aby zmniejszyć ryzyko zachorowania na raka. Zalecenia te opierają się na najlepszych dostępnych dowodach naukowych.
Wiele czynników, które mogą zwiększać lub zmniejszać ryzyko raka, jest dobrze znanych. Jednak w przypadku większości rodzajów raka nie można przewidzieć, którzy ludzie narażeni na podobne czynniki ryzyka zachorują.
Powszechnie wiadomo, że przyczyną przeważającej większości przypadków raka płuc jest palenie. Przy innych często występujących nowotworach (takich jak rak jelita grubego lub rak sutka piersi) jedynie około połowę przypadków można wyjaśnić znanymi przyczynami, a przy niektórych nowotworach (jak rak prostaty) – nawet mniej.
Mimo, iż można zmniejszyć ryzyko zachorowania na raka, zawsze istnieje pewne ryzyko. Około połowy wszystkich nowotworów można by uniknąć, gdyby każdy stosował się do wszystkich zaleceń europejskiego kodeksu walki z rakiem.
Najbardziej powszechne rodzaje nowotworów występują u osób w średnim wieku, ale nigdy nie jest za wcześnie lub za późno, żeby podjąć działania profilaktyczne. Niektóre zalecenia mają zastosowanie u dzieci, aby zmniejszyć ryzyko zachorowania na raka, gdy będą starsze. Nabranie zdrowych nawyków i unikanie tych niezdrowych jest korzystne w każdym wieku.
Badania przesiewowe mogą wykryć niektóre rodzaje raka na wczesnym etapie, gdy leczenie jest bardziej skuteczne. W przypadku niektórych rodzajów raka istnieją również etapy przednowotworowe, które mogą być wykryte podczas badań przesiewowych i leczone, aby zapobiec rozwojowi raka. Europejski kodeks walki z rakiem zaleca wdrażanie takich programów badań przesiewowych, o których wiadomo, że są skuteczne.
Szczepienia przeciwko niektórym wirusom mogą zmniejszyć ryzyko zachorowania na raka wątroby i raka szyjki macicy.
Zachowania, które chronią przed rakiem, chronią również przed innymi głównymi przyczynami zgonu i niepełnosprawności w Unii Europejskiej, takimi jak choroby układu krążenia i układu oddechowego oraz cukrzyca.