Ορισμένες από τις σημαντικότερες χημικές ουσίες στο περιβάλλον στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι οι ρύποι που μολύνουν τον εξωτερικό και εσωτερικό αέρα, συμπεριλαμβανομένων όλων των μορφών αμιάντου, βενζολίου, καυσαερίων κινητήρων ντίζελ, και πολυκυκλικών αρωματικών υδρογονανθράκων (ΠΑΥ)· οι ουσίες που επιμολύνουν τα ύδατα και τα τρόφιμα, όπως το αρσενικό και οι ανόργανες αρσενικές ενώσεις· και οι έμμονοι οργανικοί ρύποι, όπως οι διοξίνες. Η ατμοσφαιρική ρύπανση χαρακτηρίστηκε πρόσφατα από το Διεθνές Κέντρο Έρευνας για τον Καρκίνο (IARC) ως μείγμα πολλαπλών ρυπαντικών ουσιών που μπορεί να προκαλεί καρκίνο.

Υπάρχουν διάφοροι τύποι καρκίνου για τους οποίους διατίθενται επαρκή στοιχεία που αποδεικνύουν ότι οι καρκίνοι αυτοί προκαλούνται από χημικές ουσίες στο περιβάλλον. Οι καρκίνοι των πνευμόνων, της ουροδόχου κύστης και του δέρματος, καθώς και το μεσοθηλίωμα (καρκίνος των κυττάρων του μεσοθηλίου, δηλαδή της προστατευτικής μεμβράνης που καλύπτει τον θώρακα, την κοιλιά και την περιοχή γύρω από την καρδιά), οι λευχαιμίες, και τα λεμφώματα, είναι οι σημαντικότεροι τύποι καρκίνου (σχήμα 1).

Σχήμα 1: Σημαντικότερες περιοχές εμφάνισης καρκίνου που σχετίζονται με χημικές ουσίες στο περιβάλλον.

Πηγή: © iStockphoto.com.

Το Διεθνές Κέντρο Έρευνας για τον Καρκίνο (IARC) αξιολογεί συνεχώς τη δυνατότητα των χημικών και άλλων ουσιών να προκαλούν καρκίνο στους ανθρώπους. Οι αξιολογήσεις αυτές, που πραγματοποιούνται από το IARC ή από άλλες διεθνείς ή εθνικές αρχές, είναι συνήθως το πρώτο βήμα προς την πρόληψη του καρκίνου και καθιστούν δυνατή τη θέσπιση μέτρων από τους φορείς λήψης αποφάσεων, με σκοπό τη μείωση ή την εξάλειψη της ανθρώπινης έκθεσης σε γνωστές – ή, ορισμένες φορές, ύποπτες – καρκινογόνες ουσίες.

Άλλες συναφείς μορφές περιβαλλοντικής έκθεσης είναι το παθητικό κάπνισμα (δηλαδή το ακούσιο, δευτερογενές κάπνισμα), το ραδόνιο, και η υπεριώδης ηλιακή ακτινοβολία (UV).