Ο καπνός ως υλικό και ο καπνός ως προϊόν καύσης περιέχουν πολλές ουσίες που είναι γνωστό ότι προκαλούν καρκίνο («καρκινογόνες») σε πειραματόζωα και ανθρώπους. Ορισμένες καρκινογόνες ουσίες αποτελούν φυσικά στοιχεία του ίδιου του φυτού, ενώ άλλες διαμορφώνονται κατά την καύση του ή κατά την επεξεργασία, την αποξήρανση, την παλαίωση ή την αποθήκευση, όπως π.χ. το βενζόλιο, η φορμαλδεΰδη και οι νιτροζαμίνες του καπνού. Ο αριθμός και η ποσότητα των καρκινογόνων ουσιών στα προϊόντα καπνού μπορεί να διαφέρουν στο εσωτερικό μιας χώρας ή από μία χώρα σε άλλη. Ορισμένα είδη μη καπνιζόμενου καπνού μπορούν να παραχθούν με μειωμένη συγκέντρωση νιτροζαμίνων καπνού (οι οποίες συγκαταλέγονται στις βασικές καρκινογόνες ουσίες των προϊόντων καπνού). Η συνεχιζόμενη χρήση καπνού και, συνεπώς, η συνεχής έκθεση σε καρκινογόνες ουσίες μπορεί να οδηγήσει στην ανάπτυξη καρκίνου.

Ορισμένες από τις χημικές ουσίες που περιέχονται στον καπνό ως υλικό και στον καπνό ως προϊόν καύσης έχουν κατηγοριοποιηθεί ως καρκινογόνες ουσίες για τον άνθρωπο από το Διεθνές Κέντρο Έρευνας για τον Καρκίνο (IARC), που αποτελεί φορέα της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας (ΠΟΥ) (πίνακας 2). Στο σχήμα 3 επισημαίνονται ορισμένες από τις πολυάριθμες ουσίες που υπάρχουν στον καπνό και προκαλούν καρκίνο σε πειραματόζωα και ανθρώπους.

Σχήμα 3: Ορισμένες από τις καρκινογόνες ουσίες του καπνού.

Πηγή: Διεθνές Κέντρο Έρευνας για τον Καρκίνο (IARC)