Rokers kunnen zich zorgen maken over gewichtstoename als ze stoppen met roken. De gezondheidsvoordelen van stoppen met roken zullen echter elke stijging van de risico's verbonden aan gewichtstoename compenseren en gewicht kan op lange termijn worden aangepakt (zie figuur 5 voor de gezondheidsvoordelen op korte termijn van stoppen met roken). Het risico om aan allerlei ziekten, waaronder kanker, te sterven is groter bij rokers met een normaal gewicht dan bij niet-rokers met overgewicht. Het valt moeilijk te voorspellen bij wie stoppen met roken tot gewichtstoename zal leiden en bij wie niet. Wie stopt, kan aan gezondheidswerkers raad vragen over verstandig eten en lichaamsbeweging en zijn gewicht laten opvolgen tijdens het stoppen.
Figuur 5: vastgestelde gezondheidsvoordelen op korte en lange termijn na het stoppen met roken.
Bron: opnieuw afgedrukt met de toestemming van de American Cancer Society, Inc. Alle rechten voorbehouden. Van www.cancer.org
Veel rokers die stoppen, ervaren onaangename lichamelijke en mentale gevolgen, ontwenningsverschijnselen genoemd, maar deze zijn van korte duur en gaan voorbij. Mogelijke ontwenningsverschijnselen zijn de hunkering of drang naar een sigaret, prikkelbaarheid/agressie, rusteloosheid, een grotere eetlust, concentratieproblemen, lichtheid in het hoofd en slaapstoornissen. Ze kunnen variëren in duur, maar de meeste houden minder dan één tot drie maanden aan. Niet iedereen heeft last van ontwenningsverschijnselen. Ontwenningsverschijnselen treden op omdat rokers gewoon zijn geraakt aan geregelde dosissen nicotine en wanneer ze stoppen met roken, moet hun lichaam zich aan het gebrek aan nicotine aanpassen.
Een sigaret roken lijkt een gevoel van ontspanning te geven, maar in werkelijkheid verlicht de ingeademde nicotine de ontwenningsverschijnselen. Wanneer rokers enige tijd niet hebben gerookt, beginnen ze ontwenningsverschijnselen te voelen. Zo kunnen ze zich prikkelbaar, boos, angstig of rusteloos voelen. Roken verlicht deze ontwenningsverschijnselen en rokers kunnen deze verlichting verkeerd interpreteren als ontspannend of kalmerend.
Rookstopmedicijnen zoals nicotinevervangers, varenicline of bupropion, kunnen de ontwenningsverschijnselen milderen, maar waarschijnlijk niet helemaal doen verdwijnen. Gedragsondersteuning kan helpen om ze te beheersen omdat ze de roker praktische strategieën aanreiken.